MAZERET DİLEKÇESİ VE UYGULAMADAKİ ÖNEMİ
I. GİRİŞ
Mazeret dilekçesi, özellikle hukuk yargılamasında taraf vekillerinin duruşmalara katılamayacakları durumlarda başvurdukları temel bir araçtır. Bu dilekçeler sayesinde, yokluk nedeniyle doğabilecek hak kayıplarının önüne geçilmesi amaçlanır. Uygulamada sıkça başvurulan bu dilekçeler, usul hükümlerine uygun olarak düzenlenmediğinde ciddi sonuçlara yol açabilmektedir.
II. MAZERET DİLEKÇESİNİN HUKUKİ DAYANAĞI
Mazeret dilekçeleriyle ilgili doğrudan bir düzenleme HMK'da yer almakla birlikte, uygulamada 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi esas alınır:
HMK m.150:
“Taraflardan biri geçerli bir sebep olmaksızın duruşmaya gelmezse yokluğunda işlem yapılır. Ancak mazeretini duruşma gününden önce bildirirse ve bu mazeret kabul edilirse, yokluğunda işlem yapılmaz.”
Ceza yargılamasında ise avukatların mazereti açısından CMK m.188 hükmü önem arz eder. Ayrıca Yargıtay kararları da mazeretin zamanında bildirilmesini ve belgelendirilmesini aramaktadır.
III. MAZERET DİLEKÇESİNİN UNSURLARI
Geçerli ve usule uygun bir mazeret dilekçesinde şu unsurlar yer almalıdır:
-
Mahkeme bilgisi ve dosya numarası
-
Duruşma tarihi
-
Mazeretin nedeni (örneğin: aynı saatte başka duruşma, sağlık sorunu, ulaşım sorunu, hâkimin izinde olması, vb.)
-
Talep (mazeretin kabulü talebi)
-
Tarih ve imza
Gerektiğinde mazereti destekleyen belgeler de (uçak bileti, sağlık raporu, görev yazısı vb.) dilekçeye eklenmelidir.
IV. GEÇERLİ MAZERET ÖRNEKLERİ
-
Aynı gün aynı saatte başka bir mahkemede duruşma bulunması
-
Sağlık sorunları (raporla belgelenmeli)
-
Ulaşım engelleri (örneğin uçuş iptali)
-
Avukatın vefat, doğum gibi ailevi sebeplerle mazeretli olması
-
Hâkimin izinli olması durumunda, duruşmanın yapılamayacağına dair bilgi
V. MAZERETİN KABULÜNÜN SONUÇLARI
Mahkeme, sunduğunuz mazereti uygun görürse duruşmayı erteleyebilir. Ancak dilekçenin:
-
Zamanında sunulması
-
Belgelendirilmesi (gerekirse)
-
Somut ve inandırıcı olması
gerekmektedir. Aksi hâlde duruşma yokluğunuzda yapılabilir ve ciddi hak kayıpları doğabilir (örneğin: delil sunma hakkının kaybı, kararın gıyaben verilmesi, vb.).
VI. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRME
Yargıtay uygulamasında, avukatın başka bir mahkemede duruşmasının olması halinde sunulan mazeretin genellikle kabul edildiği görülmektedir. Örnek karar:
Yargıtay
“Vekilin aynı gün başka bir duruşmaya girdiğine dair mazeret dilekçesi sunmasına rağmen, mahkemece yokluğunda yargılamaya devam edilmesi, savunma hakkının kısıtlanması niteliğindedir. Karar usul ve yasaya aykırıdır.”
Dolayısıyla, mahkemenin bu talepleri değerlendirirken ölçülü ve hakkaniyete uygun bir yaklaşım sergilemesi gerekir.
VII. SONUÇ
Mazeret dilekçeleri, adil yargılanma hakkının bir uzantısı olarak, özellikle avukatların yargılamaya etkin katılımını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Uygulamada, hem dilekçenin içeriği hem de sunulma zamanı çok önemlidir. Avukatlar olarak, bu konuda titizlik göstererek hem müvekkil haklarını korumak hem de usulî riskleri bertaraf etmek mümkündür.
Makale bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki destek için iletişime geçiniz.
